Köpek tutkusu olan biri biri, size dünyanın köpekler yüzünden daha iyi bir yer olduğunu söyleyecektir. Bu dost canlısı olan hayvanların kurttan kısa bir sürede evrimleştiğini düşünmek inanılmazdır. Dünya üzerinde kanişlerden buldoglara, zarif ve şık tazılara kadar yüzlerce köpek ırkı var. Hem bu çeşitliliğe sahip olan köpek ırklarının evrimsel gelişimi, hem de dünya çapında kaç köpek ırkı var gibi bilgileri yazımızda bulabilirsiniz.
İlk etapta yeni ırklar nasıl oluşturulur?
Yeni ırklar, insan tarafından hızlandırılmış evrim yoluyla yaratılıyor. Bugün var olan tüm köpek ırkları kurttan gelir. Her biri ırk, zamanla görünüşten fiziksel yeteneğe ve kişiliğe kadar değişen belirli özellikler için uyarlanmıştır.
Yaklaşık 200 yıl önce sadece bir avuç kadar birkaç köpek ırkı vardı. Viktorya döneminde kendi özel köpek cinsinizi yetiştirmek, bir statü simgesi haline geldi. Hangi cinsi seçtiğiniz, insan tercihlerinin bir ifadesi olarak görülüyordu. Bazı insanlar daha küçük köpekler için heyecanlandılar. Bazı insanlar uzun saçlar için heyecanlandılar. Bazı insanlar kısa bacaklar için heyecanlandılar. Bunların hepsi sonuçta psikolojimize dayanan insan tercihlerinin ifadeleriydi.
Bugün kaç köpek ırkı var?
Dünyadaki toplam köpek ırkı sayısı sürekli değişmektedir ve tanınan köpek ırkı sayısı nihayetinde tanıma yapan organizasyonlara bağlıdır. Amerikan Kennel Club (AKC), 195 cinsi tanımış durumda ve 79 ek ırk için tam olarak tanınma çalışmaları sürüyor.
Tanınan bazı ırklar aslında “yeni” değildir. Birçoğu yıllardır var, bazıları yüzlerce yıldır. Bunun mükemmel bir örneği, 16. yüzyıldan beri var olan bir Fransız su köpeği olan Barbet’tir. AKC tarafından 2020’de resmen tanındı ve aslında 2020 Westminster Köpek Şovunda yarışan en yeni ırklardan biriydi. Dogo Argentino başka bir örnektir. Büyük av köpeği ilk olarak 1928’de yetiştirildi, ancak 2019 yılına kadar AKC tarafından resmi olarak tanınmadı.
Avrupa’nın Kıta Köpek Kulübesi Kulübü (CKC), Britanya Köpek Kulübesi Kulübü (KC) ve Fédération Cynologique Internationale (FCI) gibi diğer kuruluşların hepsi farklı cins tanıma protokollerine sahiptir ve bu nedenle AKC’den daha az veya daha fazla cinsi tanır. Dünyada 350’den fazla farklı köpek ırkının olduğu tahmin edilmektedir.
Resmi olarak tanınan bir ırk nasıl olur?
Bir köpek ırkı tanınmadan önce yapılması gereken çok şey var. Her organizasyon farklıdır, ancak AKC için ilk adım, cinsi Vakıf Stok Hizmeti’ne (FSS) kaydetmek olmalıdır. Oradan tanıma süreci, National Breed Club’ın “Miscellaneous Class” da yarışmak için yazılı bir taleple başlar. AKC tarafından tanınan bir ırk haline gelmeye hak kazanabilmek için birçok kriterin karşılanması gerekiyor.
Yedi ana köpek grubu
AKC tanınmış birçok köpek ırkını, yedi farklı gruba ayırarak organize eder. Bunlar arasında Sporting, Working, Toy, Herding, Hound, Terrier ve Sporting var. Teknik olarak iki ek grup daha var, FFS ve Çeşitli Sınıf. Ancak her ikisi de AKC tarafından tam olarak tanınma sürecinde geçit gruplarıdır. Aşağıda ilk yedi tanesi özetleniyor:
Sporting: Avcılara, avın yaklanmasına ve alınmasına yardımcı olması için yetiştirildi.
Hound: Geyik, balık, ördekler ve kuşlar da dahil olmak üzere hayvanları takip etmeleri için yetiştirildi.
Çalışma Grubu: İnsanlara bazı kapasitelerde yardımcı olmak için geliştirilmiştir. Kızakları ve arabaları çekmekten, sürüleri ve evleri korumaya, ailelerini korumaya kadar yetenekler kazandılar. Bu ırkların çoğu günümüzde hala çalışan köpek olarak kullanılmaktadır.
Hayvan sürüsü: Koyun, sığır ve hatta ren geyiği gibi canlı hayvanların taşınması ve korunması için geliştirilen ırklardır.
Terrier: Alıngan, kısa bacaklı ırklar ilk önce kemirgenler ve diğer haşaratların peşinde koşmak üzere yetiştirildi.
Oyuncak: Bu küçük köpeklerin özenli yoldaş olarak hizmet etmek için yetiştirildiklerini ve özellikle şehir sakinleri arasında popüler olduklarını öğrenmek sizi şaşırtmayabilir. Boyutları onları küçük bahçeler veya daireler için iyi bir uyum sağlar.
Spor Dışı: Spor Dışı gruptaki ırkların, diğer altı grupta sınıflandırmaya meydan okuyan iş tanımları vardır. Hepsi bir kapasitede insanlarla etkileşim kurmak için geliştirildi.
Tabii ki bir köpek ırkının; AKC veya diğer büyük gruplardan biri tarafından resmi olarak tanınmadığı için, müthiş bir evcil hayvan olmadığı anlamına gelmez.